- Γκιζ
- (Guise). Επώνυμο γαλλικής οικογένειας δουκών, πλάγιος κλάδος του οίκου της Λορένης, μέλη της οποίας έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία της Γαλλίας τον 16ο αι. Γενάρχης ήταν ο Κλαύδιος (1496-1550) που ανακηρύχθηκε από τον Φραγκίσκο Α’ πρώτος δούκας της Γ. για τις στρατιωτικές του ικανότητες. Οι γιοι του, Φραγκίσκος της Λορένης, δεύτερος δούκας της Γ. (1519-1563) και Κάρολος της Γ., καρδινάλιος της Λορένης (1525-1574), διηύθυναν τη γαλλική πολιτική την εποχή της βασιλείας του Φραγκίσκου Β’ (συζύγου της Μαρίας Στιούαρτ). Ως αρχηγοί των αδιάλλακτων καθολικών, συνέτριψαν χωρίς οίκτο τη συνωμοσία της Αμπουάζ και καταδίκασαν σε θάνατο τον Κοντέ (1560). Η σφαγή των διαμαρτυρομένων από τα στρατεύματα του Φραγκίσκου στο Βασί (1562) προκάλεσε τους οκτώ θρησκευτικούς πολέμους. Ο Φραγκίσκος δολοφονήθηκε από έναν διαμαρτυρόμενο, ενώ πολιορκούσε την Ορλεάνη. Ο γιος του Ερρίκος (1550–1588) συνέχισε την πολιτική του πατέρα του. Εξαιτίας ενός τραύματος από ξίφος που έφερε στο πρόσωπο, έμεινε στην ιστορία γνωστός ως Ο Σημαδεμένος. Ήταν αρχηγός του Καθολικού Συνδέσμου και ένας από τους πρωταγωνιστές του Πολέμου των τριών Ερρίκων (Ερρίκου Γ’, Ερρίκου της Ναβάρα και Ερρίκου της Γ.). Τάχθηκε με το μέρος της Αικατερίνης των Μεδίκων, αλλά επειδή δεν ανεχόταν την επιρροή του Κολινί στον Κάρολο Θ’, αποπειράθηκε να τον δολοφονήσει. Η αποτυχία της απόπειρας αυτής ήταν μία από τις αιτίες που προκάλεσαν τη σφαγή της νύχτας του Αγίου Βαρθολομαίου. Ο Ερρίκος, εξαιρετικά φιλόδοξος, αλλά και αγαπητός του παρισινού λαού, ανάγκασε τον βασιλιά Ερρίκο Γ’ να εγκαταλείψει το Παρίσι (1588), δεν τόλμησε όμως να αναλάβει ο ίδιος το αξίωμα. Τότε ο βασιλιάς τον διόρισε γενικό τοποτηρητή του βασιλείου και τον κάλεσε στη Συνέλευση των Τάξεων στο Μπλουά, όπου οργάνωσε τη δολοφονία του.
Ο Κλαύδιος, πρώτος δούκας της Γκιζ.
Dictionary of Greek. 2013.